Sürekli halsiz ve yorgun mu hissediyorsunuz?

Sabahları yorgun uyanıyorsunuz, kendinizi sürekli halsiz hissediyorsunuz, unutkanlığınız arttı, saçlarınız zayıfladı, çarpıntılarınız başladıysa sizde kansızlık (anemi) olabilir. Kansızlığın en önemli nedeni, demir eksikliğidir. Özellikle kadınların büyük çoğunluğunun ortak sorunu demir eksikliğine bağlı kansızlıktır.

Neden olur?

Toplumda kansızlık, erkeklere göre kadınlarda daha yüksek oranda görülür. Kansızlığın en önemli nedenlerinden biri de kanda demir eksikliğidir. Yapılan çalışmalar kadınların her 3 kadından birinde, her 5 erkeğin birinde demir eksikliğine bağlı kansızlık (anemi) olduğunu göstermiştir.

Bunun sebeplerine geldiğimizde:

• Kadınlarda her adet döneminde kan kaybı gerçekleşir. Eğer kaybedilen kan yerine konamıyorsa yavaş yavaş gelişen bir kansızlık başlar.
• Özellikle doğum sonrası annelerin büyük bölümünde kan kaybı ve demir eksikliğine bağlı kansızlık görülür.
• Erken doğan (prematüre) ve düşük kilolu doğan bebeklerde kansızlık görülür.
• Büyüme çağındaki çocuklar vücudun ihtiyacı arttığı için genellikle biraz anemik olabilir.
• Demir ağırlıklı olarak kırmızı et ve sakatatta bulunur. Hayvansal ürünlerin tüketilmediği beslenme tarzında (vejetaryen vb.) kronik bir demir eksikliği gelişebilir.

Kansızlığın belirtileri

• Sabah yorgunluğu, halsizlik, enerji azlığı, renk solukluğu.
• Soğuğa dayanıksızlık, normalden fazla üşüme.
• Tırnaklarda kırılma, eğilme.
• Dilde düzleşme, kızarıklık, tahriş.
• Çarpıntı, nefes darlığı, çabuk yorulma, uyku hali.
• Ağız kenarında oluşan çatlak.
• Konsantrasyon bozukluğu.
• Çabuk hastalanma, bağışıklık sisteminde zayıflık.
• Baş ağrısı.
• Saçlarda dökülme

Ne yapmalı?

• Haftada 2-3 gün en az 100 gram kırmızı et yiyin.
• Kahvaltıda en azından gün aşırı yumurta yemeye çalışın.
• Kuru baklagillerin de yoğun demir kaynağı olduğunu unutmayın. Haftada en az iki gün bir öğününüzde kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, bezelye tüketin.
• Ceviz mükemmel bir demir kaynağıdır. Yarım kase ceviz içi günlük ihtiyacınızın dörtte birini karşılar.
• C vitamini, demirin emilimini artırdığı için demir içeren besinlerin olduğu öğünde mutlaka bol yeşillikli ve limonlu salata tüketin. Yumurtalı kahvaltılarınıza bol limonlu roka, tere, maydanız ilave edin.
• Kırmızı etle birlikte yoğurt, ayran tüketmemeye çalışın. Süt ürünlerindeki kalsiyum, demirin bağlanmasını ciddi ölçüde etkiler.
• Ekmek tercihinizi beyaz unlu ekmek yerine çavdar ve tam buğdaydan yana kullanın.
• Günde iki bardaktan fazla çay içmeyin. Çünkü çay, demirin emilimini ciddi oranda azaltır. Özellikle kahvaltıdaki çayı açık ve limün dilimli tercih edebilirsiniz.
• Karaciğer tam bir demir deposudur. Arnavut ciğeri veya yaprak ciğer tüketebilirsiniz.
• Şifalı sebzeler olan ıspanak, brokoli, kuşkonmazda da demir bol miktarda bulunur.
• Balık tüketmeyi ihmal etmeyin. Özellikle içinde bulunduğumuz kış aylarında bol bol bulunan hamsi tam bir demir deposudur.

Tüm bunlara rağmen şikâyetleriniz sürüyorsa mutlaka bir iç hastalıkları uzmanına görünün.

Tanı nasıl konur?

Kansızlığın tanısı tam kan sayımı denilen kan tahlili yapılarak kandaki hemoglobin düzeyi ve kırmızı hücre sayımı düşük bulunduğunda kolaylıkla konulabilir. Yapılacak ek incelemelerle kırmızı kan hücrelerinin şekillerine bakılarak kansızlığın nedeni hakkında bilgi alınır. Kansızlık teşhisi konduğunda buna neden olabilecek tüm olasılıklar değerlendirilmelidir. Kök neden tespitinden sonra hem buna hem de eksik olan demiri yerine koymaya yönelik bir tedavi programı düzenlenir.