Hipotiroidi Nedir?

Orkestra şefi gibi bedensel fonksiyonların neredeyse tamamının kontrolünde rol oynayan tiroit bezinin az çalışması durumuna ‘’Hipotiroidi’’ denir. Hipotiroidi sinsi ve yaygın bir sağlık sorunudur. Gelişimi de genelde uzun bir zaman diliminde olur, bu da fark edilmesini güçleştirir. Belirtileri farklı hastalıklarla kolaylıkla karıştırılabileceğinden dolayı da teşhisi genellikle atlanabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Hipotiroidinin yaygın belirtileri arasında halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kabızlık, çabuk üşüme, soğuğa tahammülsüzlük, cilt kuruluğu, ciltte kabalaşma, turuncuya dönen renk değişiklikleri, ses kısıklığı, şişkinlik, el yüz ve gözde şişlik, saçlarda dökülme, uyku bozukluğu, depresyon, adet düzensizliği, kilo artışı, hafıza zayıflığı, vitamin eksiklikleri, terlemenin azalması, cinsel isteksizlik, kolesterol yüksekliği, nabız sayısında azalma, kas krampları, kaşlarda dökülme gibi belirtiler sıklıkla görülür.

Tiroit bezinin yeterince çalışıp çalışmadığı beynin “Hipofiz” adı verilen bölümünden salgılanan “TSH” değerleri ile belirlenir. TSH, Tiroit bezinde hormon üreten yapıları uyararak daha fazla üretilip kana karışmasını sağlar. Tiroit bezi normalden az çalıştığında hipofizden TSH’nin kana verilmesi de artar. Gerekli miktarda tiroit hormonu salgılanamadığında hipotiroidi adı verilen durum gerçekleşir ve dokulara yeterince Tiroit hormonu salgılanamaz. Metabolizma da doğal olarak yavaşlar.

Kimlerde Görülür?

Hipotiroidi en çok şeker hastalarında, kansızlık sorunu yaşayanlarda, 60 yaş üstü kadınlarda, kandaki yağ oranı yüksek kişilerde, adet düzensizliği ve depresyona yatkınlığı olan kişilerde görülür.

Hipotiroidi bebeklerde ve çocuklarda, büyümede ve gelişmede geriliğe neden olabilir. Eğer tedavide geç kalınırsa hipotiroidinin neden olduğu zeka geriliğinin düzelme şansı çok azalır. Yetişkin bireylerde ise vücutta ve metabolizmada genel bir yavaşlama söz konusu olur. Ancak erişkin bireylerdeki hipotiroidi belirtileri tiroit hormonu tedavisi ile büyük oranda düzelir.

Hipotiroidi Çeşitleri

Tiroit bezinin yeteri kadar tiroit hormonu üretememesine primer hipotiroidi denir. Diğer çeşitleri arasında sekonder ve tersiyer hipotiroidiler bulunur. Primer Hipotiroidinin en sık görülen çeşitlerinden biri Haşimoto hastalığıdır. Primer hipotiroidi tanısı, kandaki TSH düzeyi değerlendirilerek konulur.

Hipotiroidi Risk Faktörleri

– Hipotiroidinin en büyük nedeni aile bireylerinde tiroit hastalıklarının görülmesidir.

– Bağışıklık sisteminin tiroit bezine karşı antikor üretmesi ve tiroit bezini tahrip etmesi de hipotiroidinin en büyük sebeplerinden biridir.

– Farklı nedenlerle tiroit bezinin tümünün ya da bir kısmının ameliyatla alınması da kişilerde hipotiroidiye neden olabilir.

– Toksik guatr tedavisini takiben tiroit bezinin tamamına yakınının tahrip olması,

– Diyetle iyot alımının çok yetersiz olması,

– Doğuştan tiroit bezinin olmaması,

– Tiroit hormonlarının yapımında doğuştan bozukluklar olması

Hangi testler yapılmalıdır?

Tiroit bezi hormonlarının yeterli salgılanıp salgılanmadığını Serbest T3, Serbest T4 ve hipofiz bezi tarafından salgılanan TSH hormonu testi ile değerlendirilir. Tiroit bezine karşı üretilen antikorlar (AntiTiroglobülin, AntiTPO) ve tiroit ultrasonografisi de yardımcı tanı testleridir. Dünyada ve ülkemizde tarama testi olarak kullanılan TSH testinin anormal olması durumunda diğer yardımcı testlere başvurulur. TSH testiniz 3,90’dan fazla ise tiroit bezinizde bir problem olduğu düşünülebilir.

Hipotiroidi Tedavisi ve Gebelik

Hipotiroidi hastalarında tiroit bezi yıllar içerisinde tahrip olduğu için tiroitin salgılamadığı hormonu yerine koymak gerekir. Bu tedavi ömür boyu sürebilir. Tiroit ilaçlarının çoğu gebelikte de kullanılabilmektedir. Gebelik öncesi bu ilaçların dozlarının ayarlaması ve bazı durumlarda ilaç değişikliği yapılması gerekebilir. Tiroit hastası anne adaylarının bu dönemde hem gebelik ihtimalinin daha yüksek olması hem de gebeliğin doğuma kadar sağlıklı devam etmesi için bir iç hastalıkları uzmanına başvurmaları faydalı olacaktır. Bebeğin sağlıklı vücut ve zeka gelişimi için gerekli ideal tiroit hormon değerleri, gebelerde gebe olmayanlardan farklıdır. Bu nedenle gebelik boyunca da muayene ve tetkiklerle tiroit ilaçlarının doz ayarının yapılması anne ve bebek için en doğrusudur.